Hợp Đồng Chính và Hợp Đồng Phụ: Định Nghĩa, Phân Biệt & Ứng Dụng
Từ khóa chính: Hợp đồng chính, Hợp đồng phụ
1. Tổng quan về hợp đồng dân sự theo BLDS 2015
Trong hệ thống pháp luật dân sự Việt Nam, hợp đồng là công cụ pháp lý quan trọng để xác lập quyền và nghĩa vụ giữa các bên. Theo Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng được chia thành nhiều loại, trong đó “hợp đồng chính” và “hợp đồng phụ” là hai khái niệm cơ bản, phản ánh nguyên tắc độc lập – phụ thuộc.
2. Hợp đồng chính là gì?
Hợp đồng chính là hợp đồng tồn tại độc lập, hiệu lực của nó không phụ thuộc vào bất kỳ hợp đồng nào khác.
- Quy định pháp lý: Điều 402 Bộ luật Dân sự 2015.
- Đặc điểm: Hiệu lực phát sinh ngay khi giao kết hợp pháp và duy trì cho đến khi hoàn thành hoặc chấm dứt theo thỏa thuận.
- Ví dụ: Hợp đồng mua bán tài sản, hợp đồng thuê nhà, hợp đồng lao động.
3. Hợp đồng phụ là gì?
Hợp đồng phụ là hợp đồng mà hiệu lực phát sinh và phụ thuộc hoàn toàn vào hợp đồng chính. Khi hợp đồng chính mất hiệu lực, hợp đồng phụ tự động chấm dứt (trừ trường hợp có thỏa thuận “thay thế”).
- Quy định pháp lý: Điều 402, 407 Bộ luật Dân sự 2015.
- Đặc điểm: Mang tính bổ trợ, làm rõ hoặc bảo đảm cho nghĩa vụ của hợp đồng chính.
- Ví dụ: Hợp đồng bảo lãnh, hợp đồng bảo hiểm, phụ lục điều chỉnh giá, thời gian.
4. Phân biệt hợp đồng chính & hợp đồng phụ
| Tiêu chí | Hợp đồng chính | Hợp đồng phụ |
|---|---|---|
| Hiệu lực | Độc lập | Phụ thuộc vào hợp đồng chính |
| Nội dung | Chính yếu, xác lập giao dịch | Bổ trợ, làm rõ hoặc bảo đảm |
| Kết thúc | Chấm dứt theo thỏa thuận hoặc hoàn thành | Tự động chấm dứt khi hợp đồng chính vô hiệu |
5. Hệ quả pháp lý khi vô hiệu
5.1. Hợp đồng chính vô hiệu
Sự vô hiệu của hợp đồng chính sẽ làm chấm dứt hợp đồng phụ, trừ trường hợp các bên thỏa thuận hợp đồng phụ “thay thế” hoặc hợp đồng phụ là biện pháp bảo đảm Điều 407 BLDS 2015.
5.2. Hợp đồng phụ vô hiệu
Sự vô hiệu của hợp đồng phụ không ảnh hưởng đến hiệu lực của hợp đồng chính, trừ khi hai bên có thỏa thuận hợp đồng phụ là phần không thể tách rời Điều 407 BLDS 2015.
6. Ứng dụng thực tiễn và lưu ý
Khi soạn thảo và ký kết, doanh nghiệp, cá nhân cần:
- Xác định rõ loại hợp đồng (chính hay phụ) ngay từ đầu.
- Ghi rõ điều khoản vô hiệu, điều khoản thay thế (nếu cần).
- Phân biệt với phụ lục hợp đồng nhằm tránh nhầm lẫn.
- Kiểm tra thẩm quyền ký, thỏa thuận trách nhiệm và bảo đảm.
7. Câu hỏi thường gặp (FAQ)
Q1: Phụ lục hợp đồng có phải hợp đồng phụ?
A1: Không. Phụ lục là văn bản sửa đổi, bổ sung nội dung hợp đồng chính, không tạo ra quan hệ hợp đồng độc lập.
Q2: Có thể dùng hợp đồng phụ để thay thế hợp đồng chính không?
A2: Chỉ khi các bên có thỏa thuận rõ ràng, hợp đồng phụ mới được xem là thay thế hợp đồng chính.
8. Kết luận & Hành động
Việc hiểu đúng và áp dụng chính xác khái niệm hợp đồng chính và hợp đồng phụ giúp doanh nghiệp, cá nhân phòng ngừa rủi ro pháp lý, thiết kế giao dịch linh hoạt và tuân thủ chặt chẽ quy định Bộ luật Dân sự 2015.
— Bài viết bởi Phòng Pháp chế & Tư vấn Luật, http://hopdongkinhte.vn —
